Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà ở theo quy định trong thiết kế xây dựng

Trong thiết kế nhà ở, ánh sáng không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn có tác động lớn đến tinh thần và hiệu quả sinh hoạt của các thành viên trong gia đình. Việc tuân thủ tiêu chuẩn chiếu sáng nhà ở sẽ đảm bảo sự hài hòa, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ mắt và nâng cao chất lượng sống.

Nami Design sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các quy định chiếu sáng và cách thiết kế hệ thống chiếu sáng sao cho phù hợp với từng không gian sống. Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ giới thiệu các giải pháp tiết kiệm điện và cách lựa chọn vật liệu tối ưu để tăng hiệu quả chiếu sáng. Hãy cùng tìm hiểu cách thiết kế hệ thống chiếu sáng nhà ở sao cho vừa đẹp, vừa tiết kiệm và an toàn.

Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà ở theo TCVN 7114 hiện hành

Khi thiết kế hệ thống chiếu sáng cho nhà ở, nhiều người thường chỉ quan tâm đến việc chọn đèn đẹp hoặc sáng là đủ, nhưng thật ra còn nhiều tiêu chí quan trọng khác cần cân nhắc để đảm bảo không gian sống vừa tiện nghi vừa tốt cho sức khỏe mắt. Các tiêu chuẩn chiếu sáng trong nhà ở bao gồm 4 tiêu chí cơ bản dưới đây.

Tiêu chuẩn về độ rọi ánh sáng

Độ rọi là chỉ số cho biết lượng ánh sáng rơi trên một diện tích nhất định, đơn vị là lux. Nói đơn giản, nó quyết định việc bạn nhìn mọi thứ có rõ ràng hay không. Độ rọi phù hợp giúp đôi mắt đỡ mỏi và tăng khả năng tập trung. Theo tiêu chuẩn, độ rọi trong nhà thường nằm trong khoảng 32.000 – 100.000 lux, nhưng còn tùy thuộc vào từng khu vực cụ thể mà điều chỉnh cho hợp lý.

Ví dụ, phòng làm việc hay bàn học cần ánh sáng mạnh hơn phòng ngủ hay hành lang. Công thức tính độ rọi khá dễ nhớ:

Độ rọi = (Công suất đèn × Quang thông × Số lượng đèn) / Diện tích chiếu sáng (lux)

Áp dụng công thức này, bạn sẽ biết nên chọn loại đèn nào, công suất bao nhiêu để vừa đủ sáng mà không lãng phí điện. Ánh sáng phù hợp giúp bảo vệ thị lực và góp phần tạo nên không gian sống dễ chịu hơn.

Tiêu chuẩn về màu sắc ánh sáng

Màu sắc ánh sáng đóng vai trò lớn trong việc tạo cảm giác cho không gian sống. Nó không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động đến tâm trạng và sức khỏe. Chọn ánh sáng trắng hay vàng, lạnh hay ấm là tùy vào mục đích sử dụng và sở thích cá nhân, nhưng có vài nguyên tắc nên nhớ:

• Ánh sáng nên hài hòa với màu tường và nội thất để tạo cảm giác dễ chịu.

• Ánh sáng trắng phù hợp cho không gian làm việc, giúp tập trung hơn; ánh sáng vàng lại mang đến sự ấm áp, thư giãn – lý tưởng cho phòng khách hoặc phòng ngủ.

• Nên cân nhắc sở thích cũng như thói quen sinh hoạt của từng thành viên trong gia đình để lựa chọn phù hợp nhất.

Kết hợp khéo léo giữa ánh sáng và nội thất sẽ giúp không gian trở nên ấn tượng và thoải mái hơn rất nhiều.

Tiêu chuẩn về chỉ số hoàn màu

Chỉ số hoàn màu (CRI) thể hiện mức độ trung thực của màu sắc dưới ánh sáng. Nó được đo từ 1 đến 100, chỉ số càng cao thì màu sắc bạn nhìn thấy càng thật. Theo khuyến nghị, ánh sáng trong nhà nên có CRI tối thiểu là 80 để đảm bảo mọi thứ từ bức tranh treo tường cho đến bộ ghế sofa đều lên màu đúng như vốn có.

Đáng tiếc là nhiều loại đèn truyền thống như đèn sợi đốt hay huỳnh quang thường có chỉ số CRI thấp, làm cho màu sắc trông mờ nhạt hoặc sai lệch. Đèn LED hiện nay là lựa chọn phổ biến nhờ chỉ số CRI cao, tiết kiệm điện và bền lâu hơn rất nhiều.

Tiêu chuẩn về mật độ công suất

Mật độ công suất cho biết mức độ tiêu thụ điện của hệ thống chiếu sáng tính theo mét vuông diện tích. Hiểu đơn giản, nếu dùng đèn quá công suất so với nhu cầu thì vừa tốn điện lại vừa chói mắt; ngược lại, nếu công suất quá thấp thì không đủ sáng, gây hại cho mắt. Vì vậy, cần tính toán sao cho hợp lý.

Tiêu chuẩn chiếu sáng cho từng không gian

Tại Việt Nam, các quy định về chiếu sáng nhà ở được ban hành rõ ràng trong Tiêu chuẩn Xây dựng Việt Nam (TCVN), nhằm đảm bảo sự an toàn và tiện nghi cho người sử dụng.

Cụ thể, mức độ chiếu sáng tối ưu cho từng không gian như sau:

Lưu ý quan trọng: 1 lux tương đương với 1 lumen trên mỗi mét vuông diện tích, vì vậy cần chú trọng khi thiết kế để đạt đủ tiêu chuẩn ánh sáng cho từng khu vực.

Ví dụ minh họa: Nếu phòng khách của bạn có diện tích 20m² và cần đạt độ sáng 300 lux, phép tính sẽ là: 20 x 300 = 6.000 lumen. Bạn có thể chọn 6 bóng đèn LED, mỗi bóng 1.000 lumen, hoặc thiết kế một hệ thống chiếu sáng phù hợp khác để đạt đủ độ sáng yêu cầu.

Các nguyên tắc chiếu sáng hiệu quả

Để đạt được hiệu quả chiếu sáng tốt nhất, không chỉ đơn thuần là cung cấp đủ lượng ánh sáng mà còn cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng:

• Kết hợp ánh sáng tự nhiên và nhân tạo: Tận dụng tối đa nguồn ánh sáng tự nhiên bằng cách thiết kế cửa sổ, giếng trời hợp lý. Ánh sáng tự nhiên không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp tiết kiệm điện năng. Khi ánh sáng tự nhiên không đủ, ánh sáng nhân tạo sẽ bổ sung, tạo ra một môi trường sáng hài hòa.
• Tránh ánh sáng chói, gay gắt: Ánh sáng quá mạnh hoặc chiếu trực tiếp có thể gây khó chịu và hại mắt. Nên sử dụng các loại đèn có ánh sáng dịu, phân tán đều hoặc sử dụng các biện pháp che chắn, giảm độ chói của ánh sáng.
• Bố trí đèn hợp lý theo khu vực chức năng: Mỗi khu vực trong nhà có một chức năng riêng và do đó đòi hỏi kiểu chiếu sáng khác nhau. Ví dụ, phòng khách cần ánh sáng đa dạng, vừa có ánh sáng chung vừa có ánh sáng điểm nhấn, phòng bếp cần ánh sáng tập trung tại khu vực nấu nướng, phòng ngủ cần ánh sáng dịu nhẹ, thư giãn.
• Sử dụng đèn tiết kiệm năng lượng (LED): Đèn LED hiện nay là lựa chọn hàng đầu nhờ khả năng tiết kiệm điện vượt trội, tuổi thọ cao và đa dạng về màu sắc, cường độ sáng. Việc chuyển sang sử dụng đèn LED không chỉ giúp giảm chi phí điện mà còn thân thiện với môi trường.
• Kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống đèn định kỳ: Để đảm bảo hệ thống chiếu sáng luôn hoạt động tốt và an toàn, cần thường xuyên kiểm tra, vệ sinh đèn và thay thế các bóng đèn bị hỏng. Việc bảo dưỡng định kỳ cũng giúp kéo dài tuổi thọ của hệ thống chiếu sáng.

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn chiếu sáng nhà ở giúp tăng chất lượng sống, góp phần xây dựng một môi trường sống an toàn và bền vững. Chúng tôi hy vọng rằng, với những chia sẻ ở trên, bạn có thể tự mình tính toán và lựa chọn số lượng đèn phù hợp với từng không gian sống trong ngôi nhà của mình.